Ortopedik rehabilitasyon, kas ve iskelet sistemindeki rahatsızlıkların giderilmesini sağlar. Herhangi bir yaralanma ve sonrasında yapılan ameliyat sonucunda kişinin hareket özgürlüğü sınırlanır. Ortopedik rehabilitasyonda uzmanlar ve terapötik yöntemler aracılığıyla hastaların yaşam kalitesinin yeniden yükseltilmesi amaçlanır.
Cerrahi gerektiren ya da gerektirmeyen tüm ortopedik sağlık sorunlarında ameliyat öncesi ve sonrasında hastaların değerlendirme ve tedavileri bu yöntem ile yapılır. Ortopedik rehabilitasyon uygulamaları sayesinde hem fiziksel hem de fonksiyonel kabiliyetlerin artırılması sağlanır. Kişinin kas veya iskelet sistemindeki kısıtlamaların düzeltilmesi, ameliyat, hastalık ya da travma kaynaklı ağrılarının hafifletilmesi ortopedik rehabilitasyon ile mümkün hâle gelir.
Ortopedik Rehabilitasyon Nedir?
Ortopedik rehabilitasyon; kas, kemik veya eklem ağrısı çeken hastalara uygulanan terapötik egzersizler ve manuel terapiler bütünüdür. Hastanın bu yaşadığı rahatsızlıklardan önceki performansına geri dönmesini ve eski gücü ile dayanıklılığını kazanmasına yardımcı olur. Bir yaralanma veya spor kazası sonrasında uygulanabilir. Bununla birlikte ortopedik ameliyattan önce hastanın iyileşmesini hızlandırmak veya sonrasında vücudun esnekliğini, gücünü ve hareket kabiliyetini yeniden kazanmasına yardımcı olmak amacıyla da ortopedik tedavi gerekebilir. Böylece bağımsız ve ağrısız yaşama geri dönüş sağlanır.
Ortopedik Rehabilitasyon Hangi Durumlarda Uygulanır?
Kemik, eklem, tendon, bağ ya da kas yaralanmaları şiddetli ağrıya yol açabilir. Bununla birlikte hareketlerin sınırlanmasına da neden olabilir. Bu gibi durumlarda kişinin günlük hayatı sekteye uğrayabilir ve aktivitelerden aldığı keyif azalabilir. Ortopedik rehabilitasyon sayesinde yaralanmaların etkili bir şekilde iyileştirilmesi sağlanır. Böylece hasta gücünü ve hareket özgürlüğünü yeniden kazanabilir.
Kemik veya yumuşak dokuların yaralanması gibi ağrı ya da hareketlerde sınırlanmaya neden olan herhangi bir durum ortopedik rehabilitasyon ile tedavi edilebilir. Ancak ortopedik bir ameliyat söz konusu ise hastanın uyması gereken bazı durumlar olabilir. Kişisel olarak planlanan rehabilitasyon programı ile hastanın günlük rutinlerine hem hızlı hem de güvenli bir şekilde dönmesi sağlanır. Gerekli görüldüğü durumlarda ameliyatın öncesinde de sonrasında da ortopedik rehabilitasyon uygulanabilir.
Ortopedik rehabilitasyon, hastaların kas ve iskelet sisteminde yaşadıkları pek çok farklı hastalığın tedavisinde tercih edilen etkili bir yöntemdir. Cerrahi öncesi ve sonrasından yaralanma ve sakatlıklara kadar çeşitli sağlık sorunları, ortopedik rehabilitasyon ile giderilebilir. Ortopedik rehabilitasyonun bir tedavi yöntemi olarak uygulandığı sağlık sorunları şu şekilde sıralanabilir:
- Bel ve boyun fıtığı
- Tenisçi ve golfçü dirseği
- Bel, boyun ve omuz ağrısı
- Eklem, diz ve kalça kireçlenmesi
- Boyun düzleşmesi
- Sinir sıkışması
- Menisküs yırtığı
- Fibromiyalji
- Çapraz bağ yaralanmaları
- Skolyoz ve omurga eğrilikleri
- Bel kayması
- Ayak bileği burkulması
- Karpal tünel sendromu
- Topuk dikeni
- Aşil tendinit
- Tendinit ve bursit
- Tetik nokta tedavisi
- Donuk omuz
- Omuz sıkışma sendromu
- Omuz kas yırtıkları
- Düz taban
- Diz ve kalça protezi
- Kırık rehabilitasyonu
- Spor yaralanmaları
- Ortopedik ameliyatların öncesi ve sonrası
Bu rahatsızlıkların yanı sıra kişinin günlük yaşamını ve hareket özgürlüğünü kısıtlayan diğer sağlık sorunları için de ortopedik rehabilitasyon uygulanabilir. Ameliyat için ortopedik rehabilitasyon ise hastanın eskisi gibi hareket edebilmesine yardımcı olur.
Ortopedik Rehabilitasyonun Amacı Nedir?
Ortopedik rehabilitasyonda amaç, kişinin yaşadığı sağlık sorununun etkili bir şekilde çözülmesi ve günlük rutinine geri döndürülmesidir. Bu noktada hastanın durumu göz önüne alınarak bir planlama yapılır. Başlangıçta hastanın normal fiziksel işlevlerini eski haline getirmek ve günlük aktivitelerini eskisi gibi yapabilmesini sağlamak hedeflenir. Dolayısıyla tedavi sonrasında kişinin işini, hobilerini ve sporunu zorlanmadan ve bağımsız şekilde yapabilmesi beklenir.
Ayakta tedavi görecek bir hasta için ortopedik rehabilitasyon planlaması, ilk olarak günlük aktivitelerin rahatlıkla gerçekleştirilmesi üzerine yapılır. Sonrasında diğer fiziksel aktiviteler için fonksiyonların iyileştirilmesi sağlanır. Rehabilitasyon sürecinde eğer gerekliyse protez gibi ekipmanların kullanımı da öğretilir.
Ortopedik rehabilitasyon sürecinin başında planlama için ilk olarak belirtiler ve tıbbi geçmiş öğrenilir. Hastanın durumu göz önünde bulundurularak semptomları azaltmak ve gidermek amacıyla manuel terapiler ve terapötik egzersizlerden oluşan kişisel bir plan oluşturulur. Daha sonra bu belirtilerin iyileştirilmesi ve kişinin bedensel işlevlerinin eskisine döndürülmesi için tedaviye başlanır.
Ortopedik Rehabilitasyonun Faydaları Nelerdir?
Vücudun işlevlerinin mümkün olan en kısa sürede ve etkili bir şekilde yeniden kazanılmasını sağlayan ortopedik rehabilitasyonun en büyük faydası, günlük rutinlere geri dönülmesine olanak tanımasıdır. Sevilen aktivitelerin tekrar yapılabilmesinin yanı sıra ortopedik rehabilitasyon farklı avantajlar da sağlar. Yaralanmanın ya da ağrının olduğu dönemde hareketsizliğin yol açabileceği sorunların önüne geçilmesi bunlardan ilkidir. Kan dolaşımına katkıda bulunan ortopedik rehabilitasyon ile kanın pıhtılaşması riski ortadan kaldırılır.
Ortopedik rehabilitasyonun hedeflerinden biri olan ağrının azaltılması sayesinde tedavi sürecinin konforu artırılır. Buna ek olarak tedavi boyunca hastanın hareket kabiliyetinin artırılması da önemli bir avantajdır. Bu sayede yaralanma riski de azaltılmış olur. Bu faydaların sağlanabilmesi için tedaviye uygun dönemde başlanması önem taşır. Erken başlanan bir rehabilitasyon süreci ile daha iyi bir sonuç almak mümkündür.
Kapsamlı bir tedavi imkânı sunan ortopedik rehabilitasyon kişinin normal hayatına en kısa sürede dönmesine yardımcı olur. Ancak bunun için plana sadık kalınması büyük bir önem taşır. Bunun sonucunda hareket aralığını artırma fırsatı da elde edilir. Böylece yalnızca iyileşme değil, aynı zamanda kişinin yaşam kalitesinde de yükseliş görülebilir.
Ortopedik Rehabilitasyon Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
Ortopedik rehabilitasyon bazı durumlarda ameliyat yerine de tercih edilebilir ancak bu belirli faktörlere bağlıdır. Yaralanmanın türü ve seviyesi, bu noktada belirleyici faktörlerdendir. Bazı yaralanmaların tedavisi yalnızca cerrahi müdahale ve ardından ortopedik rehabilitasyon ile yapılabilir. Bununla birlikte küçük kas yırtılmaları, burkulma veya incinmeler ise ortopedik rehabilitasyon ile kısa sürede tedavi edilebilir.
Ortopedik rehabilitasyonun kullanım alanları arasında cerrahi müdahale öncesinde ameliyatın gerekli olup olmadığını belirlemek de yer alır. Ameliyatın gerekli görüldüğü durumlarda ise cerrahi sonrasında iyileşme sürecini hızlandırmak için de ortopedik rehabilitasyon uygulanabilir. Ameliyatlardan sonra yaşanan hareket sınırlamasının kısa sürede giderilmesi, kas gücünün yeniden kazanılması böylece mümkün olur. Gerekli görüldüğü halde ortopedik rehabilitasyon uygulanmaması sağlık sorununun tekrar etmesine yol açabilir.
Ortopedik rehabilitasyon hastanın daha iyi ve rahat hareket etmesine olanak tanımak amacıyla uygulansa da gelecekte oluşabilecek ortopedik sorunların önlenmesi konusunda da yardımcı olur. Ortopedik rehabilitasyonda bu amaçların gerçekleştirilmesi için güçlendirme, denge, germe ve esneme egzersizleri tedavi sürecine dahil edilir. Bunların yanı sıra hareket aralığını geliştirmek için de çeşitli egzersizler yapılır. Hastanın yaşadığı sağlık sorununa göre bu egzersizler ve süreç değişiklik gösterir.