Prick Testi Nedir, Hangi Durumlarda Yapılır?



Farklı çevresel etmenler veya gıdalar; burun akıntısı, hapşırma, nefes darlığı, ciltte kızarıklık ve kaşıntı gibi çeşitli alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Zaman zaman anafilaksi gibi hayatı tehdit eden sorunlara yol açan alerjilerin tespiti için ise farklı testler kullanılır. Yaygın şekilde kullanılan testlerden olan prick testi, alerjik reaksiyonlara yol açan maddenin tespit edilmesine olanak tanır. Kişinin alerjik reaksiyon gösterdiği tahmin edilen alerjenlerin cilde küçük bir iğne yardımıyla uygulandığı bu testte cilt gözlemlenerek hangi maddelerin kişi için riskli olabileceği görülür.

Prick Testi Nedir?

Yaşam alanlarında ve çevrede bulunan birçok madde alerjiye neden olabilir ve alerji her yaşta gelişebilir. Bu maddeler nefes alırken, temas yoluyla, tüketilen yiyeceklerle veya alınan ilaçlarla vücuda girerek kişinin alerjik reaksiyon göstermesine sebep olabilir. Özellikle bünyesi atopik olan kişiler bu alerjenlerden daha çok etkilenebilir. Yaşam alanlarında ve çevrede çok fazla sayıda alerjen olması ise alerjenlerin tespit edilmesini zorlaştırır. Deri altına uygulanan prick testi, besin, böcek ve ilaç alerjileri gibi sağlık sorunlarının tanısı için kullanılır.

Prick testinde en çok karşılaşılan ve en çok alerjiye yol açan maddeler intradermal olarak uygulanır. Bu testte polen, kedi ve köpek tüyü, yumurta, inek sütü, çilek gibi besinler, küfler ve ev tozu akarları gibi alerjenler kullanılır. Aynı anda çok sayıda alerjen prick testi ile cilde uygulanarak hastanın alerjik reaksiyon gösterdiği maddeler tespit edilebilir. Bu sayede alerjiye uygun tedaviye ya da durumun nasıl yönetileceğine karar verilebilir.

Prick testinin önemli özelliklerinden birisi aynı anda 10 ila 50 alerjenin test edilebilmesidir. Buna ek olarak acı ve ağrı hissine neden olmaz. Alerjenler cilt yüzeyine oldukça küçük bir aplikatör ve iğne ile uygulanır. Uygulama esnasında herhangi bir kanamaya yol açmaz. Ayrıca prick testinin sonuçları yaklaşık 20 dakika içinde alınabilir.

Prick Testi ile Teşhis Edilebilen Alerji Türleri Nelerdir?

Prick testi aracılığıyla çeşitli alerjiler ve hastalıklar teşhis edilebilir. Prick testi ile tanısı koyulabilen sağlık sorunları şu şekilde sıralanabilir:

  • Çikolata, domates, fıstık, süt ve çilek alerjisi gibi besin alerjileri
  • Penisilin gibi antibiyotiklere karşı gelişen ilaç alerjileri
  • Hayvan tüyleri alerjileri
  • Böcek ısırığı ya da sokması alerjileri
  • Alerjik astım
  • Alerjik rinit
  • Alerjik konjonktivit
  • Atopik dermatit

Prick Testi Hangi Durumlarda Yapılır?

Prick testi, alerjik reaksiyonlar gösteren kişiye hangi maddelerin bu duruma neden olduğunu bulmak amacıyla yapılır. Eğer alerji ile ilişkili şu belirtiler varsa prick testi yapılabilir:

  • İlaçla kontrol edilemeyen hapşırma ve burun akıntısı gibi alerjik rinit semptomları
  • İlaçla kontrol edilemeyen nefes darlığı, öksürük ve hırıltılı nefes gibi alerjik astım semptomları
  • Kızarık ve kaşıntılı gözler gibi alerjik konjonktivit semptomları
  • Alerjen ile temas sonrasında cilt kızarıklığı, şişlik veya egzama ya da ürtiker gibi deri döküntüleri
  • Dudaklar, yüz ve gözlerde şişlik (anjiyoödem)
  • Dilin şişmesi
  • Boğazda yumru varmış hissi
  • Mide bulantısı ve kusma
  • İshal
  • Anafilaksi

Prick Testi Hangi Durumlarda Yapılmaz?

Prick testi bazı durumlarda uygulanmaz. Bu durumlardan ilki kişinin vücudunda yaygın şekilde egzama ya da diğer cilt hastalıklarının lezyonları olmasıdır. Çünkü deride yoğun bir şekilde mast hücre granülleri olacağından test sonuçları tam olarak alınamayabilir. Aynı şekilde hastada dermografizm varsa bu da test sonucunu etkileyebileceğinden dikkate alınmalıdır.

Prick testi yapılacak hastanın düzenli olarak aldığı ya da yakın zamanda kullandığı ilaçlar da gözden geçirilmelidir. Eğer testten önceki iki hafta içinde alerji ilacı kullandıysa test yapılmamalıdır. Prick testi ayrıca hastanın yoğun şekilde alerjik semptom gösterdiği zamanlarda veya şiddetli alerjik astım semptomları varsa yapılmaz. Ek olarak hastanın alerjen maddeye karşı ağır reaksiyon öyküsü varsa ya da hamilelik söz konusu ise yine prick testi yapılmaz.

Prick Testi Nasıl Yapılır?

Prick testi öncesinde uygulama yapılacak alan alkol ile temizlenir. Test için ön kol ya da sırt tercih edilir. Çoğunlukla fazla sayıda alerjen test edileceği zaman sırta uygulama yapılır. Ön kolda ise iç tarafa ve mümkünse kılsız bölgeye test yapılır. Kol üzerinde deri kalınlığı değişken olduğundan bileğe 5 cm ve dirseğe 3 cm yakındaki bölgelere uygulama yapılmaz. Aynı zamanda alerjenler de birbirinden en az 5 cm uzakta olacak şekilde damlatılmalıdır. Aksi takdirde kişinin alerjisi olan bir alerjen diğer alerjenin uygulandığı bölgeye taşarak sonuçları etkileyebilir.

Prick testi uygulamasında çok fazla alerjen bir arada kullanıldığında sonuçlar değişebileceğinden dolayı hastanın öyküsüne göre hangi alerjenlerin test edileceği seçilir. Uygulama bölgesi temizlendikten sonra deri üzerine küçük işaretler çizilir. Daha sonra ise bu işaretlerin yanına oldukça küçük iğnelerle delikler açılarak deri altına birer damla alerjen özü uygulanır. Her bir delik için farklı iğne kullanılır ve bu işlem esnasında deri kanatılmaz. Sonrasında 20 dakika kadar beklenir.

Eğer kişinin test edilen maddeye karşı alerjisi varsa alerjenin uygulandığı alanda kızarıklık ve şişlik görülür. Bir alerjenin uygulandığı noktada ciltteki şişliğin çapı 3 mm’den büyükse sonuç pozitiftir. Diğer bir deyişle kişinin o maddeye alerjisi vardır. Bununla birlikte şişliğin çapı arttıkça hastanın vücudunun o alerjene karşı reaksiyon verme olasılığının da arttığı kabul edilir. Oluşan bu kızarıklık ve şişlikler de kısa süre içinde geçer.

Uzm. Dr.
Hacer Ofluoğlu
Göğüs Hastalıkları
MEDICANA ÇAMLICA
Profili Gör
Oluşturma: 30.05.2024 02:31
Son Güncelleme: 30.05.2024 02:31
Oluşturan: Hacer Ofluoğlu
+A A-

İlgili Bölüm Hekimleri