Helicobacter Pylori Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Helicobacter Pylori Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?



Özellikle kalabalık ve hijyenin az olduğu ortamlarda daha çok görülen helicobacter pylori isimli bakteri, mideye ciddi zararlar verebilir. Hazımsızlık, şişkinlik, ülser ve kanser gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açan helicobacter pylori, hiçbir belirti olmadan da geçebilir. Kısa sürede tedavi edilebilen hastalığın tedavi edilebilmesi için ise semptomlar görüldüğü takdirde mutlaka bir uzmana başvurulması gerekir.

Helicobacter Pylori Nedir?

Helicobacter pylori (H. pylori) midede enfeksiyona neden olan bir bakteridir. Bulaştıktan sonra sindirim sisteminde büyümeye başlayan bakteri, mide zarına saldırarak zarar verebilir. Midenin sert ve asidik ortamında yaşayabilen h. pylori, yaşadığı ortamı değiştirerek daha az asidik hale getirebilir. Bu sayede daha kolay hayatta kalır.

Bakterinin ismindeki “heliko” bakterinin şeklini ifade eden spiral anlamına gelir. Bakterinin çeşitli mide problemlerine yol açmasının önemli nedenlerinden biri budur. Helicobacter pylori’nin spiral şekli vücuttaki bağışıklık hücrelerinin ulaşamadığı ve mukusla korunan mide zarına daha kolay nüfuz etmesini sağlar.

Genellikle çocukluk döneminde görülen h. pylori bakterisi çoğu zaman semptomlara yol açmaz ve zararsızdır. Ancak yine de bazı hastalarda peptik ülser, gastrit ve hatta mide kanserine dahi sebep olabilir. Dolayısıyla bir semptom olması halinde uygun tedaviye başlanması gerekir.

Helicobacter Pylori Nasıl Bulaşır?

H. pylori’nin nasıl yayıldığı henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalar doğrultusunda bakterinin temiz olmayan yiyecek ve suların tüketilmesi ya da enfekte olan bir kişinin tükürüğü gibi bir vücut sıvısıyla teması sonucunda bulaştığı düşünülmektedir. Tükürük dışında h. pylori diş plaklarında ve dışkıda da bulunur. Enfekte olan kişiyle öpüşmek ve aynı tuvaleti kullanmak ya da tuvaletten sonra elleri yıkamamak bakterilerin yayılmasına neden olabilir.

Helicobacter Pylori Belirtileri Nelerdir?

H. pylori bakterisi olan çoğu kişide hiç semptom görülmez. Ancak bakteriler midenin iç tabakasına zarar vererek peptik ülser gibi komplikasyonlara sebep olabilir. H. pylori nedeniyle görülen peptik ülserde şu semptomlar görülebilir:

  • Özellikle mide boşken ağrı ya da yanma hissi
  • Şişkinlik
  • Mide bulantısı ve kusma
  • Geğirme
  • İştahsızlık
  • Açıklanamayan kilo kaybı

Nadir görülmekle birlikte h. pylori enfeksiyonu olan hastalarda mide kanseri riski artar. Mide kanserinde de peptik ülserde olduğu gibi iştahsızlık, açıklanamayan kilo kaybı ve mide bulantısı yaşanabilir. Bunlara ek olarak şu belirtiler de görülebilir:

  • Karında rahatsızlık ya da şişlik
  • Karın ağrısı
  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Hızlı gelen doygunluk hissi
  • Dışkıda kan

Yine de mide kanseri, peptik ülser ve h. pylori komplikasyonlarında görülen semptomlara başka sağlık sorunları da sebep olmuş olabilir. Bu nedenle herhangi bir belirti görüldüğünde doktora başvurulması önemlidir. Ancak şu semptomlardan herhangi biri olması halinde acilen tıbbi yardım alınması gerekir:

  • Dışkıda kan ya da dışkı renginin siyah olması
  • Yutmada güçlük
  • Kusma
  • Anemi


Helicobacter Pylori İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Çocuklarda helicobacter pylori enfeksiyonu gelişme olasılığı daha yüksektir. Bunun sebebi çocukların hijyen kurallarını her zaman tam olarak uygulamayabilmeleridir. Diğer yandan kişinin çevresi ve yaşam koşulları da h. pylori riskini etkiler. H. pylori enfeksiyonu için risk faktörleri şunlardır:

  • Kalabalık bir evde yaşamak enfeksiyon riskini artırır. Bir evde çok fazla kişinin yaşaması, hijyen açısından sorun yaratabilir.
  • Güvenli ve temiz bir su kaynağının olmaması da h. pylori enfeksiyonu için bir risk faktörüdür. Temiz bir su kaynağı riskin azaltılmasına yardımcı olur.
  • Kalabalık ve sağlıksız yaşam koşullarının olduğu bölgelerde yaşamak veya seyahat etmek, bakteri riskini artırır. Bu tür bölgeler enfeksiyonun yaygın hale gelmesine yol açar.
  • Helicobacter pylori enfeksiyonu olan biriyle yaşamak da riski artıran bir faktördür. Aynı ortamda çok fazla bulunmak bakterinin yayılmasına neden olur.
  • Helicobacter Pylori Enfeksiyonunun Yol Açabileceği Sağlık Sorunları Nelerdir?

    H. pylori enfeksiyonu, ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Örneğin peptik ülserin en yaygın nedenlerinden biri h. pylori enfeksiyonudur. Bununla birlikte enfeksiyonun neden olduğu peptik ülser daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Demir eksikliği anemisi ve buna bağlı olarak iç kanama, mide zarının büyük ölçüde zarar görmesinden kaynaklı perforasyon veya karın zarının iltihaplanması anlamına gelen peritonit bu komplikasyonlar arasındadır.

    Ülser, hastanın mide ve ince bağırsağının koruyucu astarına zarar verebilir. Mide astarının zarar görmesi ise mide asidinin açık yara oluşturmasına yol açabilir. Yine mide astarının zarar görmesi nedeniyle tahriş ya da gastrit görülebilir. Bunların yanı sıra h. pylori enfeksiyonu mide kanseri riskini oldukça artırır. Ancak h. pylori enfeksiyonu geçirmek hastanın mide kanseri olacağı anlamına da gelmez.

    Helicobacter Pylori Teşhisi Nasıl Koyulur?

    Sindirim sisteminde sorunlar varsa hastanın h. pylori enfeksiyonu için test yaptırması gerekebilir. H. pylori enfeksiyonunun teşhis edilmesi için birkaç farklı yol bulunur:

    • Üre nefes testi: Bu test, h. pylori enfeksiyonunun bir işareti olan anormal karbondioksit seviyelerinin kontrol edilmesini sağlar. Hasta derin nefes alarak bir tüp içine nefes verir. Sonra hastaya içmesi için bir sıvı verilir ve bir süre sonra hasta başka bir tüpe nefes verir. İki tüpteki örnek karşılaştırılarak h. pylori olup olmadığı anlaşılabilir.
    • Gaita testi: Teşhis için hastanın dışkısı da kontrol edilebilir. Hastadan alınan dışkı örneği daha sonra laboratuvarda incelenerek h. pylori olup olmadığı tespit edilebilir.
    • Kan tahlili: Hastanın elinden ya da kolundan alınan kan örneği de h. pylori teşhisinde yardımcı olabilir. Kan örneği, h. pylori antikoru olup olmadığının kontrol edilmesi için laboratuvarda incelenir.

    Bu testlerden sonra enfeksiyonun nedeni tam olarak tespit edilemediyse endoskopi yapılması gerekebilir. Hastanın yemek borusu, midesi ve ince bağırsağının bir kısmına bakmak için ince bir tüp ağızdan sokulur. Bir kamera yardımıyla incelenen organlardan daha sonra analiz edilmek üzere biyopsi alınır. Böylece teşhis koyulabilir.

    Helicobacter Pylori Nasıl Tedavi Edilir?

    H. pylori çoğunlukla bir semptoma yol açmadığından tedavi her zaman gerekli olmayabilir. Ancak eğer peptik ülser gibi bir komplikasyon varsa mikropların temizlenmesi, mide zarının iyileştirilmesi ve yaraların tekrarlamasının önüne geçmek amacıyla tedavi uygulanır. Genellikle 1 ila 2 haftalık bir ilaç tedavisi yeterlidir. Tedavi için hastaya birkaç farklı türde ilaç reçete edilebilir.

    Vücudun bakterilerden temizlenmesi için antibiyotik gerekebilir. Antibiyotikle birlikte h. pylori bakterilerinin öldürülmesine yardımcı olacak etken maddesi bizmut subsalisilat olan ilaçlar da verilebilir. Mide zarının iyileşmesi için ise mide asidini üreten hücreleri bloke eden ilaçlar gerekli olabilir. Bu ilaçların 14 gün ve daha fazla kullanılması tavsiye edilebilir.

    Tamamen iyileşme için ilaçların düzenli olarak alınması ve diğer talimatlara uyulması önemlidir. Örneğin antibiyotiklerin düzensiz kullanımı sonucunda bakteriler dirençli hale gelebilir ve bu da enfeksiyonun tedavisini zorlaştırabilir. Tedavi bittikten 1-2 hafta kadar sonra enfeksiyonun tamamen iyileştiğinden emin olmak için hastaya tekrar dışkı ya da nefes testi yapılabilir.

    Helicobacter Pylori Enfeksiyonundan Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

    Helicobacter pylori enfeksiyonundan korunmak için herhangi bir aşı yoktur. Bakterinin kirli su ve yiyecek yoluyla yayıldığı düşünüldüğünden alınacak bazı önlemlerle hastalıktan korunmak mümkün olabilir. H. pylori enfeksiyonu riskini azaltmak için şu adımlar uygulanabilir:

    • Kişisel hijyene daha fazla özen gösterilmelidir. Yemek yemeden önce ve tuvalet sonrasında eller sabun ve suyla yaklaşık 30 saniye kadar yıkanmalıdır.
    • İçme suyunun temiz ve güvenli bir kaynaktan olmasına dikkat edilmelidir.
    • Yemek hazırlarken temiz su kullanılması da önemlidir. Bununla birlikte yemekler de doğru bir şekilde pişirilmelidir. Eğer dışardan yemek yeniyorsa güvenilir yerler tercih edilmelidir.
    Prof. Dr.
    Hakan Demirci
    Gastroenteroloji
    MEDICANA KADIKÖY
    Profili Gör
    Oluşturma: 02.04.2024 09:25
    Son Güncelleme: 02.04.2024 09:47
    Oluşturan: Hakan Demirci
    +A A-

    İlgili Bölüm Hekimleri