Koronavirüs pandemisinin etkisiyle dünya genelinde salgın hastalıklara yönelik genel bir bilinçlenme geliştiği gibi, yeni gelişebilecek muhtemel salgınlara karşı duyarlılık da artmıştır. Ülkemizin çeşitli bölgelerinde tespit edilen yeni virüs türleri, insanlarda yeni hastalıkların oluşabileceği endişesini tetiklemiştir. Özellikle hayvanlarda hastalığa yol açan birtakım mikroorganizmaların, insanlarda ne gibi etkiler yapabileceği merak konusudur. Son dönemde dikkat çeken hastalık etkenlerinden biri de mavi dil virüsüdür.
Mavi Dil Virüsü Nedir?
Mavi dil virüsü veya bluetongue virus (BTS) özellikle sığır, koyun, keçi gibi geviş getiren büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda ortaya çıkabilen viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Virüs sıklıkla nemli bölgelerde, tatarcık sineklerinin hayvanlarla beslenirken virüsü taşıması ile bulaşır. Tatarcık sinekleri sıklıkla nisan ile kasım ayları arasında çoğalma eğilimi gösterir ve yazın yağış alan nemli bölgelerde hastalık oluşumu daha sık gözlenir. Virüsle kontamine olmuş enjektör gibi ekipmanların, hijyen kurallarına uyulmadan hayvanlara uygulanması ile virüsün bulaşabildiği gözlemlenmiştir. Enfeksiyonun sonucunda ise hayvanlarda ateş ve iştahsızlık gibi sistemik belirtilerin ve burun akıntısı, vücudun çeşitli bölgelerinde iltihaplanma ve dilde renk değişikliği gibi lokal belirtiler ortaya çıkar. Mavi dil hastalığı tüm dünyada ve ülkemizde bildirimi zorunlu hastalıklar sınıfında yer alır.
Mavi Dil Virüsü Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Mavi dil virüsünün küçükbaş ve büyükbaş besi hayvanları ve lamalarda hastalık yaptığı bilinmektedir. Hayvanlarda genellikle yüksek ateşle birlikte meme dokusu, göz çevresi, ağız çevresi ve genital bölgelerde yaygın iltihaplanma, burun ve ağız salgılarında artış, ciltte kuruma ile birlikte döküntü, dilde şişlik ve morarma şeklinde klinik tabloya neden olur. Bunların yanında hayvanlarda halsizlik, iştahsızlık, harekete isteksizlik ve solunum problemleri ortaya çıkabilir. Hastalanan hayvanlarda süt veriminde hızlı bir düşüş gözlenebilir. Gebe hayvanlarda düşük gelişme riskini artırmasa da yeni doğan buzağılarda bazı doğumsal anomaliler gelişmesini tetikleyebildiği bildirilmiştir.
Mavi Dil Virüsü İnsanlar İçin Tehlikeli Midir?
Yapılan çalışmalar mavi dil virüsünün insanlarda enfeksiyona yol açtığına dair herhangi bir kanıt sunamamıştır. Hastalık, hayvandan hayvana direk bulaşmadığı gibi hayvandan insana da bulaş göstermez. Etkilenen hayvanlara ait ürünlerin kullanılması ile de hastalık etkeninin bulaştığı tespit edilmemiştir. Bu anlamda mavi dil hastalığı gıda güvenliği bakımından herhangi bir tehlike oluşturmaz.
Mavi dil virüsünün önemsenmesinin asıl nedeni, hastalığın hayvanlar arasında yayılarak geniş çaplı hayvan ölümlerine yol açabiliyor olmasıdır. Hastalık etkenine yönelik etkili bir tedavi yönteminin bulunmaması nedeniyle, hastalığa ait salgının kontrolünde ticari transfer faaliyetlerinin uzun süreli olarak durdurulması ve karantina tedbirlerinin alınması gündeme gelir. Bunların yanında, sağlıklı hayvanların aşılanması da salgınla mücadelede önemlidir. Mavi dil virüsü aşısı, buzağılarda anomali gelişme riskini artırdığı için gebe hayvanların aşılanması tavsiye edilmemektedir.
Mavi Dil Virüsü Nedir? Hakkında Sık Sorulan Sorular
Mavi dil virüsü büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda ortaya çıkabilen viral bir enfeksiyon hastalığıdır.
Yapılan çalışmalar mavi dil virüsünün insanlarda enfeksiyona yol açtığına dair herhangi bir kanıt sunamamıştır.