Cilt problemleri kişilerin hayat boyu karşılaşabileceği ve günlük hayat kalitesini olumsuz etkileyebilen önemli sağlık sorunları arasında yer alır. Toplumda görülen cilt problemlerinin başında ise akne veya sivilce gelişmesi gelir. Akne sıklıkla yüzde gelişmekle birlikte, belirli cilt koşullarına sahip kişilerde vücudun farklı bölgelerinde de ortaya çıkabilir. Bu bağlamda, yüzden sonra sivilcenin en sık görüldüğü bölgelerden biri sırt bölgesidir.
Sivilce Nedir?
Cilt dokusu, vücudu dış etkenlere koruyan ve keratin yönünden zengin deri hücrelerinin yanı sıra, çeşitli ter ve yağ bezlerinin de yer aldığı oldukça kompleks yapıya sahip bir dokudur. Ciltte yer alan salgı bezleri kişinin genetik, çevresel ve hormonal durumuna bağlı olarak normalden daha fazla salgı üretebilir. Artan salgı ile birlikte salgı bezlerine ait kanallarda tıkanıklıklar gelişerek, cilt dokusunda mikroorganizmalar için uygun üreme koşulları gerçekleşmiş olur. Sonuçta kanallardaki tıkanıklıklar ve mikroorganizmaların bu bölgede üremesi ile birlikte iltihaplı içeriğe sahip, deriden kabarık, çevresi kızarık, ağrılı olabilen lezyonlar gelişir. Bu yapılara akne veya sivilce adı verilir.
Sivilce gelişimi salgı bezlerinin çalışma düzeni, bedensel koşullar ve ciltte yaşayan mikroorganizmalar gibi farklı parametrelere bağlı olduğundan; kişiden kişiye akne yoğunluğu, gelişme sıklığı ve sivilcenin vücutta geliştiği bölgeler yönünden de farklılık gösterir. Buna göre bazı kişilerde az sayıda ve düşük şiddette akne şikâyeti ortaya çıkarken, bazı bireylerde yaşam boyu şiddetli ve çok sayıda akne gelişimi görülebilir.
Sırtta Sivilce Neden Olur?
Sivilcelerin gelişiminde temel olarak cilt dokusuna açılan ve gözenek olarak da bilinen salgı bezlerine ait kanalların çeşitli nedenlerle tıkanması ve ciltteki mikroorganizmaların bu bölgede çoğalması suçlanır. Gözeneklerde tıkanıklığa yol açan veya mikroorganizmaların çoğalmasını tetikleyen nedenler sivilce gelişimini kolaylaştırır. Aşağıdaki nedenler sivilce gelişiminin artmasıyla sonuçlanabilir:
- Ergenlik, gebelik, adet döngüsü gibi hormonal değişiklikler ve polikistik over sendromu gibi hastalıklar salgı bezlerindeki salgı miktarını artırarak sivilce gelişimini kolaylaştırır.
- Doğum kontrol hapları, steroid, lityum bazlı ilaç tedavileri sırasında hormon dengelerinin değişmesiyle akne gelişimi görülebilir.
- Ciltte gözeneklerin tıkanıklığına yol açan cilt ürünlerinin kullanılması sonrasında sivilce gelişimi ortaya çıkabilir.
- Genetik olarak sivilce gelişimine yatkınlık gösteren kişilerin çocuklarında da benzer yatkınlık izlenebilir. Yine yağlı cilde sahip kişilerde diğer bireylere göre daha sık akne gelişimi meydana gelebilir.
- Bazı dermatolojik veya romatizmal rahatsızlıkların seyrinde ciltte yaygın akne ortaya çıkabilir.
- Ciltte yaşayan mikroorganizmaların (flora) bozulmasına neden olan, kontrolsüz antibiyotik veya ilaç kullanımı da akne gelişimini kolaylaştırabilir.
Sırtta Sivilce Tedavisinde Ne Yapılır?
Sırtta sivilce gelişmesi durumunda, rahatsızlığın şiddeti ve yaygınlığına göre farklı tedavi yaklaşımları gündeme gelebilir. Hafif klinik tablolarda kişinin evinde uygulayabileceği çeşitli yöntemlerle rahatsızlığın kontrol altına alınması mümkünken, daha şiddetli hallerde ilaç tedavisinden yararlanılması gerekebilir.
Bu bakımdan, aşağıdaki uygulamalar evde akneyle mücadelede yardımcı olabilir:
- Cildin hafif sabunlu suyla her gün temizlenerek, gözeneklerin ciltten dökülen doku parçacıkları ve yağ tabakasından arındırılması,
- Saçın günlük uygun şampuan ve saç bakım ürünleriyle yıkanması, özellikle terleme sonrası duş alınması,
- Saçın yüz ve sırt gibi bölgelere sürekli temasının engellenerek cildin yağlanmasının önüne geçilmesi, aynı bölgelerle sık el temasının engellenmesi,
- Su bazlı olan ve komedojenik olmayan makyaj ürünlerinin kullanılmasına dikkat edilmesi,
- Rahat ve geniş kıyafetlerin tercih edilerek gözeneklerin tıkanmasının engellenmesi,
- Mevcut sivilcelerin patlatılmaması (aknelerin sıkılarak patlatılması sonucunda yağ tabakası çevre yayılarak diğer gözeneklerin tıkanmasına ve iltihaplanmasına yol açabilir),
- Ciltte tahriş ve doku hasarına yol açabilen cilt ürünlerinin kullanımından kaçınılması,
- Güneş ışığına uzun süreli maruz kalınmaması, cilt için uygun güneş kremlerinin kullanılması.
Bu önemlere rağmen şiddetli ve çok sayıda akne şikayetinin varlığında, uzman bir hekim tarafından değerlendirme yapılması oldukça önemlidir. Altta yatan bir hastalığın araştırılması gerekebildiği gibi, dermatolojik tedavilerin uygulanması gündeme gelebilir. İlaç tedavisi olarak sıklıkla topikal veya oral antibiyotikler ile bazı dermatolojik ilaç tedavileri uygulanabildiği gibi, hormonal ilaçların kullanılması gerekebilir. Bunların yanında, hekim kararıyla fotodinamik terapi, dermabrazyon, kimyasal peeling veya kortizon enjeksiyonu gibi farklı tedavi yöntemlerinden de yararlanılabilir.
Sırtta Sivilce Çıkması Durumunda Ne Yapılmalı? Hakkında Sık Sorulan Sorular
Sivilce gelişimi salgı bezlerinin çalışma düzeni, bedensel koşullar ve ciltte yaşayan mikroorganizmalar gibi farklı parametrelere bağlıdır.
Hafif klinik tablolarda kişinin evinde uygulayabileceği çeşitli yöntemlerle rahatsızlığın kontrol altına alınması mümkünken, daha şiddetli hallerde ilaç tedavisinden yararlanılması gerekebilir.