Göz kapağında ortaya çıkan yağ bezeleri çoğu zaman görmeyi engellemese de estetik olarak istenmeyen bir görüntüye sebep olabilir. Bununla birlikte, göz kapağının hareket etmesini engelleyecek boyuttaki yağ bezelerine tıbbi açıdan müdahale edilmesi gerekir. Metabolik hastalıklar ya da beslenme alışkanlıkları nedeniyle oluşabilen bu bezelerin yeri ve boyutu ise kişiden kişiye değişiklik gösterir. Genellikle sebep olduğu psikolojik etkileri fiziksel etkilerinden fazla olan bu bezeler cerrahi yöntemler ya da lazer tedavisiyle alınabilir.
- İçindekiler
- Göz Kapağında Yağ Bezesi Nedir?
- Göz Kapağında Çıkan Yağ Bezesi Bulaşıcı mıdır?
- Göz Kapağında Yağ Bezesi Neden Olur?
- Göz Kapağında Yağ Bezesinin Belirtileri Nelerdir?
- Göz Kapağında Yağ Bezesi Tanısı Nasıl Konur?
- Göz Kapağında Yağ Bezesi Nasıl Tedavi Edilir?
- Göz Kapağında Yağ Bezesi Cilt Kanserine Dönüşür mü?
Göz Kapağında Yağ Bezesi Nedir?
Lipom adı verilen yağ bezeleri; vücudun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabilen, içi yağ dolu, büyüyebilen ve yapısı tümöre benzeyen dokulardır. Büyük çoğunluğu iyi huylu kitleler olan lipomlar şişlik şeklinde kendini gösterir ve çoğunlukla estetik açıdan istenmeyen bir görüntü yaratır.
Yağ bezeleri bazı durumlarda göz kapağında, içi yağ dolu yumuşak şişlikler şeklinde kendini gösterir. Ksantelazma olarak da bilinen göz kapağında çıkan yağ bezeleri, genellikle kolesterol ve bağışıklık sistemi hücrelerinin epidermis üzerinde birikmesi sonucu oluşur. Bu yağ bezeleri; sarı, bej ya da beyazımsı renkte ve yumuşak yapıdadır.
Deri altında oluşan ve lipitlerden meydana gelen yağ bezeleri çoğunlukla bir hastalığın habercisi olmayan lezyonlardır. Bu durum, genel olarak lipoprotein bozukluğunun işareti olabilir. Lipoproteinler, vücutta yağ hücrelerini taşımakla görevlidir. En çok orta ve ileri yaştaki bireylerde görülen yağ bezeleri nadiren de olsa daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Ayrıca, erkeklere göre kadınlarda göz kapağında yağ bezesi oluşumunun daha fazla olduğu söylenebilir.
Göz Kapağında Çıkan Yağ Bezesi Bulaşıcı mıdır?
Göz kapağında oluşan yağ bezeleri; herhangi bir bakteri, virüs ya da parazit kaynaklı değildir. Ksantelazma, çoğunlukla kolesterol ve lipoproteinlerin aşırı birikmesi nedeniyle ortaya çıkar. Bu anlamda, göz kapağında görülen yağ bezeleri bulaşıcı değildir.
Göz Kapağında Yağ Bezesi Neden Olur?
Göz kapağında yağ bezesi oluşumuna sebep olabilecek bazı risk faktörleri şu şekildedir:
- Genetik faktörler
- Aşırı kilo (obezite)
- Beslenme alışkanlıkları
- Hareketsiz (sedanter) yaşam tarzı
- Metabolik hastalıklar
- Göz çevresindeki damarların yağlanması
- Kanda bulunan trigliserid ya da kolesterol oranının yüksek olması
Göz kapağında çıkan yağ bezeleri kendi içinde farklı türlere ayrılır. Dolayısıyla, bu türlere göre de hastalık nedeni değişiklik gösterebilir. Örneğin, normolipidemik ksantelazmada yağ bezesi oluşumu herhangi bir nedene bağlı değildir. Özellikle 40-50 yaş grubundaki bireylerde bu durum nedensiz olarak ortaya çıkabilir. Bu durumda, hastaların genel olarak yağ seviyesi normal olduğu için kalıtsal faktörlerden şüphelenilir. Hiperlipidemik ksantelazmada ise hastalarda çoğunlukla kandaki yağ oranının oldukça yüksek olduğu görülür. Bu hastaların yağ oranları, lipoprotein ve kolesterol seviyeleri sağlıklı bireylere göre daha yüksektir. Sekonder ksantelazma ise farklı hastalıklardan kaynaklanabilir. Pankreatit, yüksek oranda alkol kullanımına bağlı olarak görülen karaciğer hastalıkları ve diyabet gibi hastalıklar sekonder ksantelazmanın nedenleri arasında yer alır.
Gençler ve çocuklarda nadiren ortaya çıkan göz kapağında yağ bezesi vakalarında öncelikli olarak metabolik bozukluklardan şüphelenilir. Yapılan araştırmalar, bu yaş grubundaki hastaların yaklaşık yarısının metabolizmasında sorun olduğunu ortaya koymuştur.
Göz Kapağında Yağ Bezesinin Belirtileri Nelerdir?
Üst ya da alt göz kapağında ortaya çıkan yağ bezeleri hastalarda benzer belirtilere neden olur. Bu bezelerin ayırt edici özelliği ise farklı renk (sarı, beyaz ya da bej renkte) ve farklı büyüklükte olmaları ve aynı zamanda simetrik kabarcıklar halinde görülüp görülmedikleri olarak açıklanabilir.
Göz kapağında yağ bezesinin en karakteristik belirtisi göz kapağında ortaya çıkan şişliklerdir. Genel olarak burun köküne yakın bir konumda ortaya çıkan ve genişlikleri farklı olabilen şişlikler halka ya da oval şekilde ve çoğu zaman düzdür. Nadiren de olsa tam yuvarlak ve bombeli kabarcıklar da görülebilir.
Kabarcıkların kenarları çoğunlukla belirgindir. Özellikle koyu ten rengi üzerinde açık renkteki şişlikler hemen ayırt edilebilir. Bununla birlikte, bazı vakalarda şişliklerin kenarlarının daha az belirgin olduğu söylenebilir. Bu formdaki şişlikler yüzeysel olduğu için bombeli bir yapıya sahip değildir.
Göz kapağında çıkan yağ bezeleri çoğu durumda birkaç küçük şiş olarak kendini gösterir ve zaman içinde büyüyerek çevre alanlara yayılabilir. Bu durumda, 1-2 mm’lik küçük şişlikler 1-2 cm’lik büyük kabartılara dönüşebilir. Yayılma, üst göz kapağı ile sınırlı kalabileceği gibi alt göz kapağında da yayılma görülebilir.
Göz Kapağında Yağ Bezesi Görmeyi Etkiler mi?
Göz kapağında yağ bezesi genel anlamda estetik açıdan istenmeyen bir görüntüye neden olur. Belirtiler arasında göz ve göz çevresinde yanma, kaşıntı, batma, acı, ağrı gibi belirtiler yer almaz.
Bununla birlikte, nadiren de olsa tedavinin yapılmadığı bazı durumlarda bu lezyonlar zaman içinde büyüyebilir. Aşırı büyüyen yağ bezeleri göz kapağında düşüklüğe ve göz kapağının istenildiği gibi hareket ettirilememesine neden olabilir. Bu durumda ise kişilerin görüş alanı kısıtlanır.
Göz Kapağında Yağ Bezesi Tanısı Nasıl Konur?
Ksantelazma tanısı için çoğu zaman fiziksel muayene yapılması yeterli olacaktır. Yapılan bu muayene sırasında, uzman doktor şişliklerin rengi, konumu ve boyutuna bakarak yağ bezesinin türünü belirleyebilir. Kabartılar genellikle her iki göz kapağında simetrik yerleşimli, kemer şeklinde, düz ya da bombeli ve sarı ya da beyaz renktedir. Bu ayırt edici özellikler üst ya da alt göz kapağında ortaya çıkan yağ bezelerinin daha kolay tespit edilmesini sağlar.
Yağ metabolizmasında görülen değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan bezeler için hastalardan tam kan sayımı da istenebilir. Bu laboratuvar testlerinde kolesterol ve trigliserid seviyelerine bakılır. Aynı zamanda, düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) değerleri kontrol edilir.
Bu değerlerin normalden yüksek çıkması halinde hiperlipidemik ksantelazma varlığından söz etmek mümkündür. Bu durumda, hastalarda diyabet, hipotiroidi ya da karaciğer ve böbrek hastalıkları olup olmadığına bakılır. Altta yatan hastalıkların teşhis ve tedavisiyle birlikte ksantelazma da tedavi edilebilir.
Göz Kapağında Yağ Bezesi Nasıl Tedavi Edilir?
Göz kapağında ortaya çıkan yağ bezeleri görmeyi etkileyecek kadar büyük değilse, fiziksel olarak hastaları etkilemez. Bununla birlikte, estetik açıdan istenmeyen bir görüntü yarattığı için göz kapağında görülen yağ bezelerinin tedavisi oldukça önemlidir.
Ksantelazmada çoğunlukla cerrahi tedavi yöntemlerine başvurulur. Yağ bezeleri zaman içinde kendiliğinden yok olmaz ya da krem ve ilaçlarla tedavi yapılmaz. Bu nedenle, cerrahi yöntemlerle yağ bezeleri alınır.
CO2 lazer adı verilen yöntem başta olmak üzere lazer ablasyon yöntemi günümüzde sıklıkla tercih edilen tedavi yöntemleri arasında yer alır. Bu yöntemlerle birlikte, cerrahi eksizyon, kriyocerrahi, KTP lazer, argon lazer, triklorasetik asit tedavisi ve elektro cerrahi yöntemleri de ksantelazma tedavisinde kullanılan yöntemlere örnek verilebilir.
Uzun süreli göz kapağı yağ bezelerinde öncelikle tercih edilen yöntem lazer ablasyon yöntemidir. CO2 ve Erbium Yag (Er Yag) lazer adı verilen yöntemler ise hem yan etkilerinin hafif olması hem de operasyonun kısa sürmesi nedeniyle sıklıkla tercih edilen yöntemlerdir. Tamamen cerrahi müdahaleye dayalı yöntemlerden ise bezelerin çok büyüdüğü nadir durumlarda yararlanılır.
Lokal anestezi altında gerçekleştirilen cerrahi operasyonlar düşük risk içerir. Ameliyat sonrasında çok küçük izler kalabilir. Aynı zamanda, bezenin alındığı bölgede renk değişiklikleri ya da morarmalar görülebilir. Uzman bir doktor tarafından gerçekleştirilen operasyonlarda dikiş izleri saklanır. Dolayısıyla, ameliyat izleri ameliyatın ardından belli bir sonra ya soluklaşarak belirginliğini kaybeder ya da tamamen kaybolur.
Göz Kapağında Yağ Bezesi Cilt Kanserine Dönüşür mü?
Yağ bezeleri çoğu zaman metabolizma bozuklukları sonucu ortaya çıkar. Büyük çoğunluğu iyi huylu olan ve göz kapağında görülen yağ bezeleri, cilt kanserine neden olmaz. Bununla birlikte, yağ bezesi görülen hastaların bazı hastalıklar için önlem alması gerekebilir. Örneğin, aşırı kilo, diyabet ve yüksek kolesterol gibi durumlara karşı önlem almak en iyisi olacaktır. Aynı zamanda, genetik faktörlerin de göz önünde bulundurulması ve buna uygun bir beslenme planı oluşturulması da oldukça önemlidir.
Yağ Bezeleri Tekrarlar mı?
Cerrahi yöntemlerle alınan yağ bezeleri ilerleyen zamanlarda yeniden ortaya çıkabilir. Özellikle kalıtsal faktörler nedeniyle yağ bezesi üretimine yatkın olan bireylerin göz kapaklarında tekrar yağ bezesi oluşma ihtimali bulunur.
Kesik ve dikiş gerektiren cerrahi müdahalelerin ardından yağ bezleri deri altında yağ üretmeye devam eder. Bu durumda, eski doku altından dışarı çıkamayan yağ dokusu deri altında hareket ederek göz kapağının farklı bir noktasında yeniden yağ bezesi oluşumuna neden olabilir.
Bununla birlikte, lazer yöntemlerine başvurularak yapılan tedavinin ardından yeniden yağ bezesi oluşma ihtimali oldukça düşüktür.
Göz Kapağında Yağ Bezesi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Yağ bezeleri çoğu zaman metabolizma bozuklukları sonucu ortaya çıkar. Büyük çoğunluğu iyi huylu olan ve göz kapağında görülen yağ bezeleri, cilt kanserine neden olmaz.
Cerrahi yöntemlerle alınan yağ bezeleri ilerleyen zamanlarda yeniden ortaya çıkabilir.