Hepato - Pankreato - Biliyer Cerrahi (HPB Sistem Cerrahisi)

Hepato - Pankreato - Biliyer Cerrahi (HPB Sistem Cerrahisi)



Hepato pankreato - biliyer cerrahiyle tedavi edilen hastalıklar arasında karaciğer, safra kesesi ve yolları ve pankreas hastalıkları yer alır. Genel olarak kanserleri çok ölümcül ve hızlı seyrettiği için ayrı bir önem taşır. Cerrah, tıbbi onkolog, radyolog, patolog ve gastroenterologların bulunduğu ekipler tarafından multidisipliner (çok alanlı) yaklaşımla tedavi edilen bu kanserlerde, organın tümünün ya da bir kısmının alınması gerekebilir. Cerrahi operasyonlar, laparoskopi ve robotik cerrahi dahil olmak üzere seçilmiş olgularda minimal invaziv (kapalı) yöntemle gerçekleştirilir. Ameliyat dışında kemoterapi ve radyoterapi yöntemlerinden de yararlanılır.

Hepato - pankreato - biliyer Cerrahi Nedir?

Karaciğer, safra kesesi, pankreas ve safra kanallarında görülen sağlık sorunlarında uygulanan cerrahi tedaviler bütünü hepatobiliyer cerrahi olarak adlandırılır. Hepatobiliyer cerrahinin tedavi ettiği başlıca sorunlar; pankreas, safra kesesi ve yolu kanseri, karaciğer kanseri ve sarkomlardır (yumuşak doku kanserleri). Karaciğer; başta kalın bağırsak olmak üzere sindirim sistemi organlarında ve diğer sistem kanserlerinden de metastatik kanserler alan büyük bir organdır.

Pankreasta görülebilecek en tehlikeli sorun, pankreas kanseridir. En sık görülen tipi adenokanser olup nadir diğer tiplerle de karşılaşılabilir. Kanserin pankreastaki konumuna bağlı olarak, tedavi için farklı cerrahi türleri bulunur.

Hepatobiliyer Kanser Nedir?

Hepatobiliyer kanserler; karaciğer, pankreas ve safra kanalları kanserleridir. Karaciğer kanserleri hem karaciğerde başlayabilir hem de diğer organlarda bulunan kanserin karaciğere metastaz yapmasıyla oluşabilir.

Pankreas kanserleri, pankreasın sindirim enzimlerini yapan kısmı (eksokrin) ve insülin yapan kısmı (endokrin) olmak üzere iki bölümünün birinden kaynaklanabilir. Bir de Neuro Endokrin (NE) hücrelerden kaynaklanan Neuro Endokrin Tümörler (NET) ve yumuşak doku tümörleri ile kistik kanserler görülebilir.

Safra kanalı kanserleri, safra kesesinin yanı sıra safra kanallarından kaynaklı olanları da içerir. Tüm bu kanser türleri öncelikle cerrahi olarak tedavi edilmektedir. Genel olarak kemoterapi ve radyoterapinin etkisi kısıtlı olduğu için cerrahi tedavinin yapılamadığı durumlarda tedavi olasılığı çok azalır.

Hangi Sorunlarda Hepatobiliyer Cerrahi Yöntemler Kullanılır?

Hepatobiliyer sorunlarda cerrahi en yaygın tedavi yöntemidir. Laparoskopi ve robotik cerrahi dahil olmak üzere birçok karaciğer operasyonu, minimal invaziv bir şekilde yapılabilir.

Karaciğer sorunları, tümörün konumuna ve boyutuna bağlı olarak, problemin olduğu karaciğer parçasının cerrahi yöntemle çıkarılmasıyla tedavi edilir. Bu, tümörün bir kısmının çıkarılması ya da karaciğerin bir bölümünün çıkarılması (kısmi hepatektomi) şeklinde olabilir. Karaciğerin iyi bir yanı yeniden büyüyebilen tek organ olmasıdır. Sağlıklı bir yaşam sürmek için vücut ağırlığının %1’i kadar sağlıklı karaciğer dokusuna gereksinim vardır. Elbette bu durumun geçerli olabilmesi için karaciğerin alkol, siroz ve hepatit ya da yağlı karaciğer gibi etkilerden uzak olması gereklidir.

Safra kanallarının en yaygın kanseri, safra kesesi veya ortak safra kanallarını içeren safra yolu kanseridir. Safra kanalları, karaciğeri ince bağırsaklarla birleştiren kanallardır. Tedavi tümörün bulunduğu yere bağlıdır. Tümör, karaciğere veya bağırsağa yakınsa farklı cerrahi teknikler kullanılabilir.

Pankreas kanseri, pankreasın farklı bölgelerinde bulunabilir. Pankreasın baş, boyun, gövde ve kuyruktan oluşan dört ana bölgesi vardır. Tümör pankreasın başındaysa, en yaygın yöntem olarak Whipple Prosedürü veya pankreatikoduodenektomi (pankreas başı, 12 parmak bağırsağı ve safra yollarının bu bölgeye yakın bölümlerinin tümüyle alınması yöntemi) kullanılır. Tümör pankreasın gövdesinde ve kuyruğundaysa, distal pankreatektomi (pankreasın gövde ve kuyruk kısmının çıkartılması) işlemi gerçekleştirilir.

Kemoterapi çoğu karaciğer kanseri türü için, bazen ameliyattan önce ve bazen de sonra kullanılır.

Radyasyon tedavisi, bazen tümörün ameliyatla alınmadan önce küçültülmesi için kullanılır.

Pankreas Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Pankreas kanseri tedavisinde ameliyat, radyasyon, kemoterapi veya bu tedavilerin kombinasyonu kullanılır. Tüm pankreas kanserleri multidisipliner bir yaklaşımla tedavi edilir. Pankreas kanserinin tedavisinde uygulanan cerrahi yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

Whipple Prosedürü

Whipple prosedürü, pankreasın başının ve ince bağırsağın alt kısmının, kimi zaman safra kesesi yollarının gerekli olduğu durumlarda midenin bir kısmıyla beraber çıkarıldığı bir ameliyattır. Pankreasın geri kalan kısmı ve safra kesesi ince bağırsağa ve mideye yeniden bağlanır. Genellikle bu bölgelerde ortaya çıkan kanserler için yapılır.

Distal (veya Sol) Pankreatektomi

Pankreasın gövdesi ve kuyruğundaki lezyonlar için distal pankreatektomi yapılır. Whipple operasyonunda olduğu gibi bu lezyonlar kanserler veya diğer lezyonlar olabilir. Whipple'ın aksine, bu ameliyat yeniden birleştirme gerekmez; çünkü pankreasın gastrointestinal sistem yoluna bağlantıları ile safra kanalları çıkarılmaz.

Pankreas Debridmanı ve Drenajı

Bazen pankreatit (pankreas iltihabı), ameliyat gerektirecek kadar şiddetli olabilir. Bu, pankreas debridmanı olarak adlandırılır ve bazen pankreasın iltihaplanma sonucunda çok fazla hasar görmesi nedeniyle, olağan "ön kapı" drenajı mevcut değilse "arka kapı" yoluyla, pankreasın ölü dokuları çıkarılır.

Karaciğer Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Ablasyon, karaciğer tümörlerini çıkarmak yerine, yüksek sıcaklık uygulanması ile tümörleri yok etmek için kullanılır. İki ana ablasyon türü, radyofrekans ablasyon ve mikrodalga ablasyondur. Her iki tip de girişimsel radyologlar tarafından, ameliyatsız, deriden iğne kullanılarak veya ameliyatla yapılabilir.

Transarteriyel tedaviler, tıpkı kalp stentlerinin yerleştirilmesinde olduğu gibi, bir atardamar içine yerleştirilen kateter yoluyla yapılır. Bu terapiler, tek başına veya ameliyat ya da ablasyonla kullanılabilir. Karaciğer kanserinde kullanılan ameliyat yöntemleri şu şekildedir:

Büyük ve Küçük Parsiyel Hepatektomi

Hepatektomi, karaciğerin cerrahi yöntemle çıkarılması anlamına gelir. Kısmi hepatektomiler; kanserler ve kistler gibi çeşitli karaciğer lezyonları için uygulanır ve minimal invaziv cerrahi veya geleneksel açık cerrahi ile yapılabilir.

Karaciğer Biyopsisi

Karaciğer biyopsisi, genellikle tümör gibi bir karaciğer kitlesinin teşhisine yardımcı olmak veya karaciğeri yara izi veya siroz açısından test etmek için yapılır.

Karaciğer Kistlerinin Drenajı

Karaciğer kistleri iyi huylu olsalar bile, bazen kalıcı olarak alınması için ameliyat gerektirecek kadar büyük olabilir. Bu da genellikle laparoskopik veya robotik cerrahi ile yapılabilir.

Safra Kanalı Kisti Nedir?

Safra kanalı kisti, safra kanalının kanser öncesi kistik genişlemesi olan bir kisttir. Nadir görülür ancak en yaygın olanı Tip 1 olarak adlandırılır. Bu kistler kanser riski taşır.

Safra Kesesi Sorunlarının Nedeni Nedir?

Aşırı doymuş tuzlu su çözeltisinin tuz kristalleri oluşturma eğiliminde olması gibi, safra kesesinde konsantre safradan taşlar oluşabilir. Bu taşlar, safra kesesi kanalını tıkayarak ağrıya yapabilir ve iltihaplanmaya, hatta enfeksiyona neden olabilir. Bazı risk faktörleri arasında cinsiyet (kadın), hamilelik ve fazla kilolu olmak yer alsa da safra kesesi sorunları çok yaygındır.

Safrayla İlgili Sorunların Tedavi Prosedürleri

Safra Kanalı Rezeksiyonu

Safra kanalı rezeksiyonu, kanser veya safra kanallarındaki sorunların tedavisi için safra kanallarının ameliyatla çıkarılmasıdır. Safra kanalları safranın karaciğerden bağırsağa geçme yolu olduğundan, safra kanalı çıkarıldıktan sonra safra akışı bağırsaklara yeniden yönlendirilir.

Basit Kolesistektomi

Basit kolesistektomi, safra kesesi taşlarının tedavisinde yaygın olarak yapıldığı gibi safra kesesinin ameliyatla çıkarılmasıdır. Çoğunlukla minimal invaziv cerrahi (laparoskopik veya robotik cerrahi) ile yapılır ancak bazen açık cerrahi gerektirir.

Genişletilmiş Kolesistektomi

Safra kesesi kanseri için geniş bir kolesistektomi yapılır. Safra kesesi karaciğere bağlı olduğundan, safra kesesindeki kanseri hücreleri bazen karaciğeri işgal eder. Öyle ki basit kolesistektomi, geride kanser hücreleri bırakabilir. Tam tersine genişletilmiş kolesistektomide safra kesesine bağlı karaciğerin küçük bir bölümü ameliyatla çıkarılır, böylece tüm kanser hücreleri çıkarılmış olur.

Doç. Dr.
Halit Ziya Dündar
Genel Cerrahi
MEDICANA BURSA
Profili Gör
Oluşturma: 22.09.2020 04:06
Son Güncelleme: 11.01.2022 09:51
Oluşturan: Halit Ziya Dündar
+A A-

İlgili Bölüm Hekimleri