Disk yapısı nedir? Bel fıtığı nasıl oluşur?
Disk yapıları; omurga kemikleri arasına sıkıca yapışmış ve bir yandan omurları birleştirirken diğer yandan hareketliliğe yardımcı olan kıkırdak yapıda dokulardır. İçte çekirdek (nukleus pulposus), dışta ise bu çekirdeği saran ve soğan yapısını andıran annulus fibrosus adındaki iki bölümden oluşur. Yaşa ve zedelenmelere bağlı olarak güçsüzleştiğinde yırtılmalara maruz kalan kısım dıştaki annulus fibrosusdur. İç kısımdaki yumuşak çekirdek yapı, zedelenen ve yırtılan annulus fibrosusa doğru ilerler ve sinir kesesine bası yapacak şekilde taşmaya neden olur. Diskin yırtıklar içerisine kayması, sarkması ve bombeleşmesi durumu bel fıtığı (disk hernisi) olarak bilinir. Bel fıtığı bacağa giden ve idrar, gaita çıkışını sağlayan sinir köklerini sıkıştırabilir veya zedeleyebilir. Bu durumda tek veya her iki bacağa yansıyan ağrı, etkilenen sinir kökü veya sinir köklerine bağlı güç kaybı, uyuşma ve idrar, gaita kaçırma şikayetlerini ortaya çıkarabilir.
Bel fıtığında hangi tetkikler istenebilir?
Bel ya da bacak ağrısı tüm konservatif tedavilere rağmen geçmez ve 4-6 hafta veya daha uzun süre şikayetler devam eder ise hekimler ağrının kaynağını saptamak için düz grafiler, MRG ya da bilgisayarlı tomografi gibi tanısal yöntemlere başvurabilir.
Altın Standart Mikrodiskektomi (Bel fıtığı ameliyatı)
Mikrodiskektomi, bel fıtığı cerrahisinde kullanılan en yaygın tedavi yöntemidir. Fıtıklaşmış disk parçalarının çıkarılarak sinir kökündeki baskıyı hafifletmek ve ağrıyı gidermek için uygulanır.
Mikrodiskektomi nasıl uygulanır?
Çoğunlukla genel anestezi altında (Hasta ilaçlarla uyutulmuş ve şuuru kapalı durumdadır) uygulanan bir cerrahi yöntemdir. Mikrodiskektomide daha küçük cilt kesisi (1.5-2cm) yapılarak ameliyata başlanır. Özel ekartörler kullanılarak kas dokusu çok az sıyrılır. Görüntüleme yöntemleri (Skopi) yardımı ile daha küçük kemik pencere açılır. Bu işlemler özel operasyon mikroskobu eşliğinde mikrocerrahi aletler ve yöntemler kullanılarak yapıldığı için sinir ve sinir zarı zedelenme durumu oldukça düşük bir ihtimaldir. Sinir köküne baskı yapan fıtık dokusu temizlenir. Çıkarılan disk dokusunun yerine hiçbir madde kullanılmasına gerek yoktur. Ameliyat sonrası hastalar, daha hızlı bir şekilde işlerine veya günlük hayatlarına dönme şansına sahip olurlar.
Mikrodiskektomi hangi hastalara uygulanabilir?
Bel fıtığı olan dinlenme,fizik tedavi, analjezik-antiinflamatuvar tedavi ve epidural enjeksiyonlar gibi konservatif tedaviler uygulanmış ancak tedavilere yanıt alınamamış, düşük ayak gelişmiş veya kauda equina tablosu oluşmuş tüm hastalara yüksek başarı oranları ile uygulanabilir.
Düşük ayak nedir? Acil bir durum mudur?
Normal şartlarda ayak bileğimizden ayağımızı aşağı ve yukarı hareket ettirebilir iken ani gelişen ayağımızı ayak bileğinden yukarı doğru (yüzümüze doğru) hareket ettiremez hale gelme durumuna düşük ayak denir. Hasta ayağını sürükleyerek yürür. Bu durum bel fıtığına bağlı ise ACİL ameliyat olmamız gerektiği anlamına gelir. İlk 8 saat içerisinde ameliyat olmak çok önemlidir. Aksi durumda veya geç kalındığında ayak bileği kuvvetinin geri düzelme olasılığı azalacaktır.
Kauda Equina tablosu nedir? Acilen ameliyat olmak gerekir mi?
Bel fıtığına bağlı kauda equina sendromunda yakınma ve bulgular; siyatalji tarzında bacak ağrısı (belden bacağa yayılan ağrı), ileri düzeyde kas gücünde kayıp, belirgin hissizlik veya ağrı hissini alamama durumu, idrar ve gaita kontrolü kaybı (sfinkterlerde kusurlar) ve seksüel disfonksiyonlar şeklinde ortaya çıkar. Aniden makat etrafında hissizlik oluşur. Bu tablo oluştuğunda hastanın ACİL olarak ameliyat olması gerekir. Ameliyat olmaz ise bu sayılan bulgular hastada kalıcı olarak devam edecektir.
Hastalar kaç gün hastanede yatar?
Bir günlük hastane yatışı yeterlidir, bir gün sonra evlerine ve normal günlük hayatlarına dönebilirler. Genellikle 6 saat sonra hastalar ayağa kalkarak dolaşabilirler, yemek yiyebilirler. Hastaya bel sağlığını koruyucu yatma ve kalkma eğitimleri verilir. 1 haftalık istirahat ameliyat sonrası genellikle yeterlidir. Mikrodisketomi yöntemi ile hastalar iş hayatlarına daha hızlı bir şekilde başlayabilmektedir.